Overzicht incidentele baten en lasten

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor (artikelen 19 en 28) dat gemeenten zowel bij de begroting als bij de jaarrekening een overzicht van incidentele baten en lasten presenteren. Met behulp van dit overzicht kan worden bepaald in hoeverre de totale baten en lasten in evenwicht zijn, maar ook in hoeverre de structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Het overzicht is, voor zowel raad als voor provincie, een essentieel onderdeel bij de bepaling van het structureel evenwicht van de exploitatie. Er is sprake van structurele exploitatieruimte als de structurele baten hoger zijn dan de structurele lasten. Dit percentage zegt iets over de robuustheid van de financiële positie van de gemeente.

De uitwerking is in lijn met de Themacirculaire incidentele baten en lasten 2015 van de provincie Zuid-Holland en de Notitie structurele en incidentele baten en lasten (2018) van de Commissie BBV en de handreiking daarbij uit 2021. Ook is alvast kennis genomen van de 'Notitie incidenteel-structureel' uit het Bestuurlijk Overleg Financiële verhoudingen (BOFv) van november 2023 die vanaf 2024 ingaat. In deze notitie zijn afspraken zijn vastgelegd en verduidelijkingen opgenomen over de verschillende vraagstukken die onder de noemer incidenteel/structureel worden geschaard.

In onderstaand overzicht zijn per programma de incidentele baten en lasten met een eenmalig of tijdelijk karakter opgenomen.

In onderstaande opsomming worden de incidentele bedragen uit de tabel toegelicht. Alleen posten groter dan € 100.000 zijn opgenomen, wat inhoudt dat de tabel een conservatief/voorzichtig beeld schetst, omdat de werkelijke incidentele uitgaven feitelijk hoger zijn dan nu wordt gepresenteerd.

Bestuurlijk en Ondersteunend Dordrecht

Werken derden (lasten € 4.249.000, baten € 2.795.000)
Een kostendekkende exploitatie is uitgangspunt van ons gemeentelijk beleid en de begroting. De lasten voor het op incidentele basis uitvoeren van opdrachten en werkzaamheden voor derden, zijn in 2024 niet volledig gedekt door baten.

Ontwikkelen en inrichten van innovatieve participatie-infrastructuur (lasten € 143.000)
De middelen voor dit project zijn bedoeld voor innovatie en het eenduidig ontwikkelen en inrichten van participatief werken en tenslotte ook de verankering hiervan. Na verankering van de nieuwe participatie-infrastructuur is het mogelijk om bij beleid en projecten de ontwikkelde werkwijze, kennis en instrumenten te benutten om participatie in de praktijk op een goede, inhoudelijke en professionele manier vorm te geven.

Tweede kamer verkiezingen 2023 (lasten € 103.000)
De lasten zijn incidenteel € 103.000 hoger, omdat vanwege de val van het kabinet op 23 november 2023 nieuwe Tweede Kamerverkiezingen zijn georganiseerd en hiervoor in 2024 nog nakomende kosten zijn geboekt.

Levendig, Leefbaar en Veilig Dordrecht

Crisisopvang Oekraïners incl. aanloopkosten AZC (lasten € 13.990.000, baten € 27.566.000)
Dit betreft de in 2024 gemaakte kosten voor de crisis opvang van Oekraïners en de rijksvergoeding daarvan.

Cultuurprogramma (lasten € 428.000)
Vanuit de cultuurnota 'De kracht van cultuur, voor en door iedere Dordtenaar', is nog voor 2024 budget beschikbaar voor culturele initiatieven. Het betreft onder andere een culturele impuls aan de projecten 'Broedplaats', 'Culturele ateliers', 'Pictura' en 'Hollands Diep'.

Ontwikkelingskosten stadsstrand (lasten € 246.000)
Dit project betreft de initiële aanleg van een stadsstrand (dus eenmalige kosten) en biedt de stad zo een extra faciliteit om de leefbaarheid te verbeteren.

Plan van aanpak 'Kromhout' (lasten € 242.000)
De kosten die in 2024 zijn gemaakt voor de aanpak van het aandachtsgebied Kromhout, waarvoor tot en met 2026 een tijdelijke taskforce is opgericht, zijn bedoeld om de fysieke en sociale leefbaarheid en veiligheid ter plaatse te verbeteren.

Aanpak overlast (lasten € 157.000)
Deze uitgaven zijn verbonden aan het actieplan voor specifieke gebieden, waarbij een tijdelijk interventieteam is gevormd om de kwaliteit van de leefomgeving en de veiligheid op die locaties te herstellen.

Kwaliteitsimpuls Biesboschcentrum en omgeving (lasten € 109.000)
Budget voor onderzoek en het in kaart brengen van nieuwe mogelijkheden en aanvullende activiteiten die het Biesboschcentrum en het betreffende natuur- en recreatiegebied nodig heeft om aan de toekomstige behoeften te voldoen. Het onderzoek is in 2024 opgestart en wordt naar verwachting in 2025 afgerond.

Groen, Duurzaam en Ruimtelijk Dordrecht

Opgave energietransitie (lasten € 2.957.000)
Er is tot 2026 incidenteel budget beschikbaar voor de opgave 'Energietransitie'. De uitgaven betreffen onder andere de uitrol van het warmtenet, duurzame opwekking en het stimuleren van energiebesparing.

Milieu en sanering uit incidentele rijksbijdragen (lasten € 1.841.000, baten € 1.841.000)
De kosten betreffen saneringsmaatregelen die uit een speciale uitkering van het Rijk (SPUK) worden bekostigd.

Aanpak energiearmoede (lasten € 961.000, baten € 961.000)
De kosten betreffen diverse maatregelen die uit een speciale uitkering van het Rijk (SPUK) worden bekostigd.

Opgave prestatielijnen klimaat (lasten €717.000)
Er is tot 2026 incidenteel budget beschikbaar voor de opgave 'Groenblauw'. De middelen zijn ingezet voor innovatie en stimuleringsmaatregelen op gebied van klimaatadaptatie.

Campagne programma 'Schoon' (€ 487.000)
In dit programma werd in 2024 een impuls gegeven aan de bestrijding van zwerfafval, waarbij extra activiteiten zijn uitgevoerd op het gebied gedragsverandering, aanspreken en gerichte handhaving. De campagne bestaat uit maatregelen ter verbetering van leefbaarheid en vermindering van overlast door minder/geen zwerfvuil c.q. bijplaatsingen. Onderdeel van de campagne was de pilot om binnen drie uur (drugs)-afvaldumpingen te verwijderen.

Gezond, Sociaal en Zorgzaam Dordrecht

Verplaatsen voetbalvereniging 'Dubbeldam' (lasten €852.000)
Betreft subsidie en schadeloosstelling voor de verplaatsing van v.v. Dubbeldam op het sportpark Schenkeldijk. In 2025 zal de afronding (subsidievaststelling) plaatsvinden.

Innovatieve interventies in het sociaal domein (lasten € 804.000)
Dit betreffen tijdelijke interventies in het voorveld in het sociaal domein gedekt uit incidentele middelen met als uiteindelijk doel, dat de kosten aan de zwaardere (jeugd-) zorg c.q. maatwerkvoorzieningen WMO op lange termijn verminderen of minder hard stijgen. De impuls bestaat onder andere uit de projecten met einddatum 2026 inzake:

• eenzaamheid tegengaan in de wijken Crabbehof en Wielwijk.
• extra inzet bij clientondersteuning, zodat inwoners sneller en passender de weg naar zorg (WMO, jeugdhulp, WLZ) kunnen vinden.
• onderzoek- en ontwikkeldiensten bij de sociale wijkteams (zoals armoedeprogramma's Schouders onder stress en Vroeg Eropaf, ruimere openingstijden en extra programmering bij ontmoetingsplekken, jongerenwerk op scholen).
• ontmoetingsplekken in de wijk (zoals verbouwing De Nieuwe Stoof en tijdelijke programmering Het Polderwiel).
• uitvoeringsbudget voor sociaal pontonniers om alternatieve maatwerk-oplossingen op het sociaal domein te regelen.

Programmalijnen armoedebeleid en minimaregelingen (lasten € 703.000)
Het kabinet laat het op dit moment afweten om inwoners aan de financiële onderkant van de samenleving te voorzien in voldoende bestaansmiddelen. Uitkeringen en minimumloon zijn onvoldoende om in eerste levensbehoeften te voorzien. Alleen de Rijksoverheid heeft het mandaat en de instrumenten om dit structureel te repareren. Vanuit incidentele middelen kiest de gemeente Dordrecht ervoor om tijdelijk (tot en met 2026) de minima- en armoederegelingen te intensiveren met verschillende projecten en programmalijnen.

Ontwikkelagenda Netwerk MT-Jeugd (lasten € 328.000, baten € 265.000)
Dordrecht is penvoerder voor de regionale ontwikkelopgaven op het gebied van jeugdhulp. Deze opgaven worden/zijn door het Netwerk MT Jeugd opgepakt t/m 2024.

Incidentele bijdragen aan sportevenementen en -verenigingen (lasten € 236.000)
De uitgaven betreffen incidentele bijdragen aan derden zonder sprake van een wettelijke taak, zoals een bijdrage aan een pilot gratis schoolzwemmen en sporten onder leiding van een buurtsportcoach.

Inrichting 'No-label plekken' (lasten € 192.000)
Een no label-plek is een laagdrempelige, beschikkingsvrije algemene voorziening gericht op zeer kwetsbare inwoners die, onder huidige wettelijke kaders, tussen de wal en het schip raken. De gemeente wil met de 'no label-plekken' op een vernieuwende manier mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt activeren en hun kansen op een betaalde baan vergroten met als bijkomend voordeel dat ook de levendigheid in de wijk vergroot wordt.

Project 'Glansrijke toekomst' (lasten € 161.000)
De huidige arbeidsmarkt vraagt om inzet van alle talenten. Dordrecht maakt zich hard om de aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt soepel te laten verlopen. Vanuit de agenda 2030 zorgen we ervoor dat jongeren een glansrijke toekomst tegemoet gaan door al vroeg in te zetten op vaardigheden en competenties die later goed van pas komen en jongeren in staat stellen regie te voeren over hun eigen ontwikkeling. Jongeren worden gestimuleerd om te kiezen voor opleidingen die zich richten op de arbeidsmarkt in onze regio. Het project 'Glansrijke Toekomst' loopt in de periode 2023-2025.

Sociale projecten LHBTI-gemeenschap en de opgave 'Inclusiviteit' (lasten € 146.000)
Dit betreft op incidentele basis geleverde gemeentelijke ondersteuning aan sociale initiatieven die zich richten op de LHBTI-gemeenschap en de opgave 'Inclusiviteit'. Deze ondersteuning omvat zowel financiële bijdragen als beleidsmatige begeleiding, afgestemd op de specifieke behoeften en uitdagingen van de doelgroepen.

Openbaar vervoer voor financieel kwetsbare inwoners (lasten € 116.000)
In de periode 2023 t/m 2026 biedt de gemeente Dordrecht aan inwoners met een inkomen tot 140% van het wettelijk sociaal minimum gratis openbaar vervoer in daluren voor AOW'ers en 40% korting voor openbaar vervoer in daluren voor volwassen niet-AOW'ers aan.

Afbouw statushouders (lasten € 113.000)
Statushouders die tot 2022 ingestroomd zijn vallen niet onder de nieuwe inburgeringswet die op 1 januari 2022 van start is gegaan (en vallen dus buiten de nieuwe financiering). Tot 1-1-2022 werden deze kosten gedekt uit rijksmiddelen voor inburgering voor deze groep. Statushouders doorlopen een inburgeringstraject van maximaal drie jaar, waarin begeleidingskosten gemaakt worden (dus instromers uit 2021 zitten nog tot en met 2024 in het traject). Om deze aflopende kosten te dekken zijn in 2023 en 2024 incidentele middelen beschikbaar.

Subsidieregeling nieuwbouw en renovatie sportaccommodaties (lasten € 112.000)
Tot en met 2026 zijn tijdelijk en eenmalig middelen beschikbaar gesteld om sportverenigingen te helpen hun accommodatie te vernieuwen of te renoveren volgens een '1/3e regeling' (subsidie, lening en eigen middelen).

Lerend en Ondernemend Dordrecht

Dordts leerprogramma (lasten € 3.297.000)
Met het Dordts leerprogramma (DLP) wordt in de periode 2022-2026 subsidie verstrekt voor activiteiten met een eenmalig of projectmatig karakter om buiten schooltijd de ontwikkelachterstand bij leerlingen (van 0-12 jaar) in 11 specifieke onderwijsinstellingen in Dordrecht weg te werken.

Ventilatie in scholen (lasten € 985.000, baten € 985.000)
Het Rijk heft een specifieke uitkering voor Ventilatie in Scholen (SUVIS) ingesteld om scholen tegemoet te komen in de kosten van het verbeteren van de ventilatie in de schoolgebouwen. Deze subsidie vergoedt 30% van de kosten. De gemeente en Arcade dekken de overige 70%. De gemeente ontvangt de eerst de subsidie en betaalt deze vervolgens door aan Arcade.

Afrekening met Arcade en scholen (lasten € 665.000, baten € 452.000)
Vanwege de doordecentralisatie van het primair (speciaal) onderwijs zijn geen baten en lasten meer begroot voor de scholen. Per 1/1/2021 is het grootste deel van de schoolgebouwen voor het primair- en primair speciaal onderwijs overgedragen aan Arcade. Een deel van de lasten en baten ijlt na en/of zijn nog via de gemeente gelopen en afgerekend met Arcade. Enkele scholen zullen nog worden overgedragen. Ook deze baten en lasten lopen nog via de gemeentelijke begroting.

Afrekening bijdrage Coöperatie Leerfabriek over de jaren 2021 tot en met 2024 (lasten € 379.000)
Op basis van de (concept)-jaarrekeningen 2021-2024 van de Coöperatie Duurzaamheidsfabriek was deze extra bijdrage over de afgelopen jaren onvermijdelijk. De coöperatie heeft geen eigen vermogen. Het financieel tekort is in gelijke mate tussen de leden (gemeente Dordrecht en Da Vinci) verdeeld.

Campusontwikkeling (lasten € 253.000)
Om een campus op het leerpark te realiseren is een projectsubsidie beschikbaar voor de Dordrecht Academy (hoger onderwijs).

Stimuleren MKB (lasten € 115.000)
Het project betreft een impuls om de verbinding met ondernemers te versterken en de zichtbaarheid van de gemeentelijke activiteiten in het ondersteunen en faciliteren te vergroten. Concreet gaat het om de organisatie van een MKB-dag en diverse andere themabijeenkomsten en het doorontwikkelen van het 'WeDo platform' tot een website.

Smart society (lasten € 111.000)
Deze collegeperiode vindt onderzoek plaats hoe digitalisering en data gestuurd werken, kansen bieden bij de aanpak van maatschappelijke opgaven. Dit gebeurt samen met partners door middel van pilots en innovatieve experimenten. Het onderzoekstraject loopt tot 2026 en zal afgesloten worden met een plan van aanpak en eventueel een meerjarig investeringsplan.

Opgave human capital (€ 104.000)
Voor de jaren 2024-2026 is incidenteel budget beschikbaar voor de opgave 'Human capital & arbeidsmarkt' als extra impuls bij het bereiken van onbenut arbeidspotentieel met een uitvoeringsprogramma en een tijdelijke bijdrage aan de stichting Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Dordrecht (MBO).

Bouwend en Bereikbaar Dordrecht

Grondexploitaties (lasten € 21.540.000, baten € 8.182.000)
Op basis van het verloop van grondexploitaties worden de winstnames bij het afsluiten van een grondexploitatie gestort in de algemene reserve grondbedrijf. Conform de handreiking van de provincies is hier per definitie sprake van incidentele posten.

Grondexploitaties - mutatie balanspost voorraden (lasten € 19.918.000, baten € 16.264.000)
De mutatie met de balanspost voorraden wordt conform de regelgeving afzonderlijk opgenomen.

Project fietsenstalling Zuidelijk Stationsgebied (lasten € 2.677.000)
De incidentele lasten betreffen een bijdrage aan 'ProRail' voor het bouwen van een vernieuwde fietsenstalling aan de parkzijde van station Dordrecht. Deze fietsenstalling wordt gerealiseerd door ProRail en blijft ook hun eigendom, maar de gemeente en de provincie Zuid-Holland dragen bij aan de realisatie van deze stalling. Een deel van de kosten wordt door een subsidie van de provincie Zuid-Holland gedekt.

Gedragscampagne bewustwording klimaat en biodiversiteit in de binnenstad (lasten € 781.000)
Binnen het mobiliteitsprogramma en het project binnenstadontwikkeling is in 2023 en 2024 een gedragscampagne uitgevoerd met een tweetal pilots. De eerste proef is de pilot deelmobiliteit (hubs). De tweede pilot is het zogenaamde 'bewegend bos" waarmee wordt geëxperimenteerd om te komen tot een groeiende bewustwording rondom klimaat en biodiversiteit. De bomen en struiken zullen uiteindelijk een vaste plek krijgen.

Revitaliseringsopgave (lasten € 391.000)
Voor de jaren 2023 en 2024 is incidenteel budget beschikbaar voor de revitalisering van de industrieterreinen 'Dordtse Kil' en 'Amstelwijck West'. Het betreft hier dekking voor de inzet van extra capaciteit om in twee jaar een kwaliteitsimpuls aan het gebied en de randvoorwaarden voor de revitalisering van geprioriteerde locaties succesvol vorm te geven.

Implementatiekosten Omgevingswet (lasten € 560.000)
Dit project betreft de realisatiekosten voor de implementatie van de nieuwe Omgevingswet die in 2024 van start is gegaan.

Financiën van Dordrecht

Verhuizing naar het Dordthuis (lasten € 1.683.000)
Voor de in 2026 geplande verhuizing van het oude Stadskantoor naar het 'Dordthuis' zijn in ook in 2024 eenmalige (voorbereidende) kosten gemaakt.

Transitietrajecten ICT en organisatie (lasten € 1.197.000)
Voor de uitvoering van nieuwe taken en de positionering van de gemeente als servicegemeente Drechtsteden loopt tot en met 2026 een transitietraject waarbij diverse nieuwe integrale systemen en data gedreven programmamanagement worden (door)ontwikkeld en geïmplementeerd om van Dordrecht een moderne verbonden organisatie te maken die het voortouw neemt in de regio.

Verkoopresultaat vastgoed (lasten € 471.000, baten € 171.000)
Bezit is maar één keer te verkopen, dus is er altijd sprake van incidentele baten. In lijn met de incidentele verkoop- en tijdelijke verhuuropbrengsten Tot de daadwerkelijke verkoop is sprake van tijdelijk beheer. In lijn met de incidentele verkoopopbrengsten worden ook de beheerlasten van de panden die op de dispositielijst staan verkocht te worden als incidentele lasten aangemerkt. De verhuurbaten van de dispositiepanden zijn onderdeel van de hier opgevoerde incidentele baten.

Verliesvoorziening aandelen Innovation Quarter (lasten € 100.000)
In 2024 is besloten een verliesvoorziening te treffen gezien de negatieve resultaten van de holding.

Onderzoek aanpak Energiehuis (lasten € 100.000)
Het 'Energiehuis' is een uniek industrieel erfgoed uit begin 1900 dat in 2014 is getransformeerd van een elektriciteitscentrale naar een theater en muziekcentrum. Het monumentale pand heeft te maken met technische problemen aan de 'schil'. De gevels en daken vertonen lekkages en voldoen op dit moment niet aan de geldende normen. Voordat de daadwerkelijke renovatie aan dit unieke pand kan plaatsvinden, moeten eerst de herstelmogelijkheden onderzocht worden, waarbij ook de eventuele verduurzamingsmaatregelen en de uitwerking van een studie voor de entree zullen worden beoordeeld.